當前位置:成語大全網 - 新華字典 - 臺語通用拼音的音節表

臺語通用拼音的音節表

(1)基本子音及元音音節表

基本子音及元音音節表:

子音(右)

-----------

元音(下) b p bh m d t l n g k gh ng z c s r h 零聲母

a ba pa bha ma da ta la na ga ka gha nga za ca sa ra ha a

e be pe bhe me de te le ne ge ke ghe nge ze ce se re he e

i bi pi bhi mi di ti li ni gi ki ghi ngi zi ci si ri hi i

o bo po bho mo do to lo no go ko gho ngo zo co so ro ho o

u bu pu bhu mu du tu lu nu gu ku ghu ngu zu cu su ru hu u

or bor por bhor mor dor tor lor nor gor kor ghor ngor zor cor sor ror hor or

(2)單純與鼻聲尾韻元音節表

單純與鼻聲尾韻母音節表:

星號(*)表示沒有閩南語此音字詞。

請將表內漢字發為閩南語音,部分漢字發音可能須使用閩南語文白異讀的方法來朗讀。

子音

------

元音 b p bh m d t l n g k gh ng z c s r h 零聲母

a ba

pa

bhǎ

ma

da

tâ

ga

ka

ghǎ

ngà

sa

* ha

a

e bē

p?

bhē

n?

ge

ke

ghē

ngē

ce

* hē

i bì

pi

bhì

m?

n?

gi

ki

ghī

ng?a

zi

i

o bō

bhō

貿

mo

go

ghō

ng?

zo

co

so

* hō

o

u b?

p?

bhù

* d?

t?

* gu

ku

gh?

* zu

su

r?

u

ai bâi

pâi

bh?i

mâi

d?i

tai

l?i

nāi

gai

kai

gh?i

ngāi

z?i

cai

sai

* hài

ai

au bau

pàu

bhàu

māu

d?u

t?u

lāu

nàu

gau

kàu

gh?u

ngāu

zàu

cau

sâu

* hāu

au

or bòr

pōr

bhōr

* dōr

tòr

lōr

nor

gor

kor

gh?r

* zòr

còr

sòr

* hòr

or

ia * * * mi?

dia

* lià

ni?

giâ

ki?

ghi?

ngi?

zià

cia

sia

rià

hiā

ior biòr

pior

bhiòr

* dior

tior

li?r

* gi?r

kiòr

ghi?r

* ziòr

cior

sior

riōr

尿

hiōr

ior

io * * * * * * * * * * * * * * * * hionn

*

iu biu

* bhiū

* di?

tiu

li?

ni?

gi?

kiu

ghiù

* ziù

ciu

siu

ri?

hiu

iu

ua bûa

pûa

bh?a

mùa

滿

dūa

tua

lūa

nūa

gua

kua

ghùa

ngua zùa

cûa

sua

rūa

hua

ua

uai * * * mūai

* * * * guai

kuai

* * zūai

cuai suai * h?ai

uai

ue bue

pue

bhùe

* dūe

tûe

退

lūe

* gue

kue

ghūe

* zūe

cue

sue

rūe

hue

ue

ui b?i

pui

bhui

mùi

dūi

tùi

lūi

nūi

gui

kui

ghūi

* zui

cui

s?i

rui hui

ui

am * * * * d?m

tam

l?m

* gam

kam

gh?m

* zām

cam

sam

* hām

am

iam * * * * diâm

tiam

liām

* giam

kiam

ghi?m

* ziam

ciam

siàm

riàm

hiàm

iam

im * * * * d?m

tim

l?m

* gim

k?m

gh?m

* zìm

cim

sim

rìm

h?m

im

om * * * * dom * * * * * * * * * som

* * om

an ban

pàn

bhān

* dan

tân

làn

* gan

kan

ghān

* zan

can

san

* hān

an

ian/en ben

pen

bhèn

* dēn

ten

l?n

* gen

ken

ghèn

* zen

cèn

sen

r?n

hēn

en

in bin

pìn

bh?n

* dīn

tīn

lìn

* gin

kin

gh?n

* zin

cin

sin

r?n

hīn

in

uan buan

p?an

bhùan

滿

* duan

t?an

l?an

* guan

kùan

gh?an

* zuan

cuan

sùan

ruan huan

uan

un bùn

p?n

bh?n

* d?n

tun

lūn

* gun

kun

ghùn

* zun

cun

sun

rūn

hun

un

ang b?ng

pang

bhāng

* dang

tang

l?ng

* gang

kang

ghāng

* z?ng

cang

sang

* hang

ang

iang biang

piāng

* * diāng

tiang li?ng

* giang kiang

ghiang * ziang

ciang si?ng

riang hiang

iang

ing bing

p?ng

bh?ng

* dīng

t?ng

l?ng

* ging

king

gh?ng

* z?ng

cing

sing

r?ng

hing

ing

iong * * * * diong

tiông

li?ng

* giong

kiòng

ghiong * ziong

ciong

si?ng

ri?ng

hiong

iong

ong bòng

pông

bhōng

* dòng

tòng

lòng

* gong

kong

ghōng

* zong

cong

song

* hong

ong

uang * * * * * * * * * * * * * * * * * uang

[編輯] (3)半鼻音與促音鼻化音節表

半鼻音(nn)與促音鼻化音節表:

星號(*)表示沒有閩南語此音字詞。

請將表內漢字發為閩南語音,部分漢字發音可能須使用閩南語文白異讀的方法來朗讀。

子音

------

元音 b p bh m d t l n g k gh ng z c s r h 零聲母

m * * * * * * * * * * * * * * * * hm

m

ng bñg

* bhūn

mňg

dng

tng

lng nñg

gng

kñg

* * zng

cng

sng

* hng

ňg

ann * pânn

* * dann

tann

* * gann

kann

* * zànn

* sann

* hànn

ānn

enn bēnn

penn

* * dēnn

tenn * * gen

ken

* * zenn

cenn

senn

* henn enn

inn binn

pīnn

* * dinn

tinn

* * ginn

kinn * * zinn

cinn

s?nn

* hīnn

inn

onn * * * * * * * * gonn konn * * * * * * honn ônn

ainn * painn * * * * * * gainn kainn

* * zainn

* * * hainn āinn

aunn * * * * * * * * * * * * * * * * * *

iann biânn

piann * * diànn

tiann

* * giann

* * * ziann

ciann

siann

* hiann

iànn

iaunn * * * * * * * * * * * * * * * * * *

ionn * * * * * * * * gionn

* * * * cionn

sionn

* * i?nn

iunn * * * * diunn

* * * giunn kiunn

* * ziunn

ciunn

siunn

* hiunn

i?nn

uann bûann

pûann

* * d?ann

tûann

* * guann

kûann

* * zuann

cuann suann

* huann

ùann

uainn * * * * * * * * guainn

* * * zuain

* suainn * huainn

uainn

uenn * * * * * * * * * * * * * * * * * *

uinn * * * * * * * * guinn kuinn * * * * * * huinn *

ah bāh

pāh

bhāh

māh

dāh

tāh

lāh

nāh

gah

kāh

ghah * zah

cāh

* * hah

āh

eh beh

* bhēh

meh

dēh

teh

leh

nēh

geh

keh

gheh ngēh

zēh

cēh

sēh

* heh

ēh

ih * * bhīh

mih

dīh

tīh

lih nih gih

* ghih * zīh

cih sih rih * īh

oh * * * moh * * loh * * * * * * * * * * oh

uh buh puh * * duh * * * * * * * * * suh * * *

auh * * * * * * * * gauh * * * * * * * * *

orh borh

* * * dōrh

* lorh

* gorh * * * zōrh

* sorh * horh

orh

iah biāh

piāh

* * * tiāh

liah

* * * ghiah

* ziah

ciāh

siāh

* hiah iah

iauh * * * * * * * * * * * * * * * * * *

iorh * * * * diorh

* liorh * * kiōrh

* * ziorh石 ciōrh

siōrh

* hiōrh

iorh

ioh * * * * dioh * * * * kioh * * * * * * * *

uah būah

* bhūa抹 * * tūah

luah

* gūah

kūah

* * zuah cuah sūah

ruah

hūah

uah

ueh bueh

* * * * * * * gūeh

* ghueh

* * * sūeh

* hūeh

*

ap * * * * dāp

tāp

lap

* gap kap

* * zap

cāp

sap * hap

āpa

iap * * * * diap

tiāp

liap

* giāp

kiap ghiap

* ziāp

ciap siap

* hiap

iap

ip * * * * * * lip

* gīp

kīp

ghip * zip

cip sip

rip

hip īp

op * * * * * * * * * * * * * cop * * * *

at bāt

* bhāt

* dat

tāt

lat

* gāt

* * * zāt

cat

sāt

* hāt

āt

iat/et bet

pēt

bhet

* dēt

tēt

let

* gēt

ket ghet * zēt

cēt

sēt

ret

hēt

ēt

it bīt

pīt

bhit

* dit

tit lit

* * kīt

ghit * zīt

cīt

sit

rit

hit īt

uat būat

pūat

bhuat

* duat

tūat

* * gūat

kūat

ghuat

* zuat

cuat sūat

* hūat

uat

ut but

put bhut

* dut

tut

禿

lut

* gut

kūt

* * zūt

cūt

sut

* hut

ūt

ak bāk

pak

bhak

* dāk

tak

lak

* gāk

kāk

ghak

* zāk

cak sāk

* hak

āk

iak biak * * * * * * * giak * * * * ciak siāk

* * *

ik bīk

pīk

bhik

* dīk

tīk

lik

* gīk

kik ghik * zīk

cīk

sīk

* hik īk

iok * * * * diok tiōk

liok

* giok

kiōk

ghiok

* ziōk

ciōk

siok

riok

* iōk

ok bok

pōk

bhok

* dok

tōk

lok

* gōk

kōk

ghōk

* zok

cōk

sōk

* hok

ōk

annh * * * * * * * * * * * * * * * * hannh *

ennh * * * * * * * * * * * * * * * * hennh *

innh * * * * * * * * * * * * * * * * * *

[編輯] 聲調標示

臺灣閩南語9個聲調,及半鼻音標示表:

第1聲調 第2聲調 第3聲調 第4聲調 第5聲調 第6聲調 第7聲調 第8聲調 第9聲調 半鼻音 輕聲 零聲母

高平調 高降調 低降調 中入調 低緩升調 降平調(6=2) 中平調 高入調 高升調

a à â āp,āt,āk,āh ? (6=2) ā ap,at,ak,ah á (ann)an ao

閩南語在臺灣的大部分地區第2聲調(à(aw);高降調)同第6聲調(á(aaw);降平調)。

DT,GDT,SMLT,MLT,PSDB,TL(臺羅拼音),POJ,TLPA,KHDB,STTB,普閩典等聲調符號對照表:

DT a ˋ(à) ^(â) ā(p,t,k,h) ˇ(?) (6=2) -(ā) a(p,t,k,h) ˊ(á) ao

GDT av aw ax a(b,d,g,q) aa aaw a a(p,t,k,h) ay (aa) 零聲母

SMLT af ar ax a(b,d,g,q) aa aar(6=2) a a(p,t,k,h ~

MLT af ar ax a(b,d,g,q) aa aar(6=2) a a(p,t,k,h) ~

PSDB af ar ax a(b,d,g,q) aa aar(6=2) a a(p,t,k,h) ~

TL2 a(a1) á(a2) à(a3) ak(a4) â(a5) á(6=2)(a6) ā(a7) ãk(a8) --(a0) 零聲母

POJ a ˊ(á) ˋ(à) a(p,t,k,h) ^(â) ˊ(á)(6=2) -(ā) ã(p,t,k,h) -- 零聲母

TLPA 1 2 3 4 5 6(6=2) 7 8 9 0 零聲母

KHDB6 ax ar aw a(b,d,g,h) aa aar(6=2) a a(p,t,k,c)

STTB8 f,w,y ar ax a(p,t,k,h) av (6=2) ad a(pp--hh) aq --

周辨明式9 a ar ad a(p,t,k,h) aa (6=2) al a(pp--hh)

河洛字角7 - ˋ ^ 不標號 ˇ ~ 不標號 - ˊ (ä)

123臺語10 a ˋ(à) ^(â) a. ˇ(?) (6=2) -(ā) (4=8) ˊ(á) 零聲母

普閩典3 -(ā) ˇ(ǎ) ˋ(à) āk ˊ(á) ˇ(ǎ)(6=2) ^(â) ák

本調調值1 44 53 21 32 24 (6=2) 33 44 35 32

漢字臺音4 君 滾 棍 骨 群 滾(6=2) 郡 滑 (紅)紅紅 輕聲 英

DT調名 高平調 高降調 低降調 中入調 低緩升調 降平調(6=2) 中平調 高入調 高升調 輕聲 零聲母

PSDB調名 高調 上突調 下突調 低促調 回旋調 回升調(6=2) 基調 高促調 輕聲 零聲母

英語調名

(tone)

high

even

high

falling

low

falling

mid

short

low

rising

falling

even

mid

even

high

short

high

rising

neutral glottal

explosive

漢語四聲5 陰平 陰上 陰去 陰入 陽平 陽上(陽上變去) 陽去 陽入 高升 輕聲 零聲母

閩南語8聲調表示圖解:在臺灣於大部分地區第6聲調與第2聲調類同,只在部分地區如鹿港等地仍保有原第6聲調。註1:本調調值在此僅列為參考,因閩南語在不同的地區使用時於調值上會有些許的差異。而第6調本調調值在鹿港為(33)、於泉州為(22)。而零聲母本調調值於鹿港為(55)、在宜蘭為(22)。

註2:《臺羅拼音》(TL)指《臺灣閩南語羅馬字拼音方案》[3]。

註3:《普閩典》指《普通話閩南方言辭典》[4]。

註4:漢字臺音的檔案(副檔名為 .ogg 的聲音檔案)下載後,請用Ogg Vorbis的格式播放軟件收聽。而此些聲音檔是維基百科允許置放的自由軟件檔案格式,無此等播放軟件者可先下載安裝 Audacity 或 GoldWave 等之Ogg播放軟件(直接按右鍵下載即可)。

註5:閩南語陽上調(第6聲調)分全濁音與次濁音,次濁音同陰上調(第2聲調)常記之為(6=2);而全濁音同陽去調(第7聲調)謂之陽上變去。在GDT則第6聲調(降平調)另行獨立,而詞素於較高升調之時用高升調(第9聲調)來標示。

註6:KHDB(Henrdai qycc Kyhak ee Daigixbunn)即科學臺文(現代又科學的臺語文)[5]。

註7:(河洛字角)即(河洛字角--河洛話的表音文字)[6],2005年始,為壹語言實驗計劃。

註8:STTB即閃電臺文[7],是以白話字為基礎之調號改革方案,采用合音節(合詞)變調法。其第1調之調號有3個(f,w,y),第5調之調號為(v)不重復元音,而第8調之調號a(pp--hh)即為a(pp,tt,kk,hh)之表示。

註9:周辨明式即1920年廈門大學教授周辨明博士所提出之白話字調號改革方案,第8調之調號a(pp--hh)即表示為a(pp,tt,kk,hh)之重復字母簡縮式。。

註10:(123臺語)為藥劑師王啟陽所提出以臺語通用拼音為基礎之拼音方案,基本上有7個聲調。促聲調之中入調(第4聲調)與高入調(第8聲調)合為壹聲調,另再增壹上升調(第9聲調)[8]。

合音節(合詞)變調規則

閩南語為聲調語言,連續變調為其基本特性。變調發生在兩音節或三音節以上之合音節的字詞結構裏,但均以兩音節變調為基礎。閩南語的變調在兩音節合詞變調法則之3大類型中(1.前變型,2.後變型,3.全變型)屬於前變型,即兩音節合詞時前音節受到後音節的影響會產生變調,不過後音節會維持原調不變。壹般變調無論在兩音節或三音節以上時會遵循壹定的規律進行變調過程,但也有壹些特殊規則。

兩音節基本變調規則(x+x)

閩南語變調之數字變化表示圖解。基本聲調:(7—>3—>2—>1—>7……;5—>7(3)),高入調:(8(p,t,k,h)—>3;8—>4),中入調:(4(p,t,k)—>8;除阻(去掉h)4(h)—>2)。本調第5聲調,變為第7聲調。本調第7聲調,變為第3聲調。本調第3聲調,變為第2聲調。本調第2聲調,變為第1聲調。本調第1聲調,變為第7聲調,如此循環遞進變調。如屬於泉州口音,則本調第5聲調,變為第3聲調。(7—>3—>2—>1—>7……;5—>7(3))

本調第8聲調其入聲尾帶“-p/-t/-k/-h”時,變後不除阻(不去掉p/t/k/h)成為第3聲調。亦有少部分成為第4聲調。(8(p,t,k,h)—>3;8—>4)

本調第4聲調其入聲尾帶“-p/-t/-k”時,變後不除阻(不去掉p/t/k)成為第8聲調;但如入聲尾帶“-h”時,變後除阻(去掉h)成為第2聲調。(4(p,t,k)—>8;4(h)—>2)

尾音[a]化變調規則(x+a)

前音節為(5,7,3,2,1)其中任壹聲調時,如尾音[a]緊接在此音節之後,尾音[a]設為第2聲調,而前音節照壹般變調規則進行如:本調本調第5聲調,變為第7聲調。本調第7聲調,變為第3聲調。本調第3聲調,變為第2聲調。本調第2聲調,變為第1聲調。本調第1聲調,變為第7聲調,如此循環遞進變調。如屬於泉州口音,則本調第5聲調,變為第3聲調。(7—>3—>2—>1—>7……;5—>7(3))

前音節為入聲第8聲調時,如尾音[a]緊接在此音節之後,尾音[a]設為第2聲調,前音節如為陽入聲尾“-p/-t/-k”時,變後不除阻(不去掉p/t/k)成為第4聲調;如為陰入聲尾“-h”時,變後除阻(去掉h)成為第4聲調。((8(p,t,k,h)—>4)+a(2))

前音節為入聲第4聲調時,如尾音[a]緊接在此音節之後,尾音[a]設為第2聲調,前音節如為陽入聲尾“-p/-t/-k”時,變後不除阻(不去掉p/t/k)成為第8聲調;如為陰入聲尾“-h”時,變後除阻(去掉h)成為第8聲調。((4(p,t,k,h)—>8)+a(2))

尾音[a]表示為輕音時,[a]變為輕聲調(第0聲調),前音節無論任壹聲調仍然維持原調不變。(x+a(0))

中音[a]化變調規則(x+a+x)

中音[a]表示[a]夾在前後兩個音節中間,中音[a]變為第1聲調,最後音節仍然維持原調不變,此時前音節無論任壹聲調只要按照兩音節基本變調規則來變調即可。(x+a(1)+x)

尾音[e]化變調規則(x+e)

尾音[e]前壹音節為代名詞時,尾音[e]設為第5聲調,此時前音節之代名詞須要按照兩音節基本變調規則來變調即可。(x(代名詞)+e(5))

尾音[e]前壹音節為普通名詞時,尾音[e]設為第5聲調,前音節之普通名詞無論為任壹聲調仍然維持原調不變。(x(普通名詞)+e(5))

尾音[e]表示為輕音時,尾音[e]變為輕聲調(第0聲調),前音節無論任壹聲調仍然維持原調不變。(x+e(0))

中音[e]化變調規則(x+e+x)

中音[e]表示[e]夾在前後兩個音節中間,中音[e]變為第7聲調,最後音節仍然維持原調不變,此時前音節無論任壹聲調只要按照兩音節基本變調規則來變調即可。(x+e(7)+x)

形容詞三重疊變調規則(x+x+x)

形容詞三重疊變調規則

名詞三重疊變調規則(x+x+x)

名詞三重疊變調規則

動詞三重疊變調規則(x+x+x)

動詞三重疊變調規則

多音節詞組變調規則(x+x+x;x+x+x+x;……)

多音節詞組變調規則

降平調(第6聲調)語音特性功能之變遷

閩南語陽上調(第6聲調)分全濁音與次濁音,次濁音同陰上調(第2聲調)常記之為(6=2);而全濁音同陽去調(第7聲調)謂之陽上變去。在GDT則第6聲調(降平調)另行獨立,而詞素於較高升調之時用高升調(第9聲調)來標示。

“…現代閩南語八音齊全的只有泉州方言、潮州方言,其他的方言都不全了。閩南語漳州系方言普遍地只有七音,缺陽上。泉州《匯音妙悟》記載著八個聲調,所謂“八音”是齊全的。但泉州方言的“八音”系統也早已開始崩潰,同安方言只有七音,缺陽上(張屏生1996:196);惠安方言只有七音,缺陽上(鐘露升1965);德化(蓋德)方言也只有七音,缺陽上(Crosland 1996)……。壹個普遍的趨勢是陽上、陽去混同,也就是俗所謂的“濁上歸去”。…”(洪惟仁,《臺灣閩南語聲調的演變潮流:壹個社會方言學的調查研究》,臺灣元智大學中國語文學系)

高升調(第9聲調)語音特性與功能

高升調(第9聲調)語音特性與功能

輕聲語音特性與功能

輕聲語音特性與功能

零聲母語音特性與功能

零聲母語音特性與功能

除上述規則外,亦有部分合字詞的變調會有所不規則的音變,關於此點字詞典上會個別的加以註明解說。